ماهيان شناور سنگي
بهنام كامراني
نوشته اي بر آثار سنگي احمد نادعليان به بهانه شركت وي در بي ينال
ونيز
سنگ هايي در طبيعت, سنگهائي با نقش ماهي در رودخانه, سنگهائي با نقش مار, جنين و
مادر . اين سنگ ها را ميشود در روستاي پلور واقع در 65 كيلومتري تهران در دامنه
هاي دماوند پيدا كرد سنگ هائي با نقوش شناور در رودخانه, انگار كه از دوران عتيق
به امروز احضار شده باشند.
در پلور رودخانه ديگر ماهي ندارد به دلايل مختلفي مثل آلودگي آب و
نا مهربان بودن انسان ها.
احمد نادعليان (1342در سنگسر) هنرمندي است كه با حجاري در سنگ ياد
ماهي ها را در ذهن رودخانه و بازديد كنندگان زنده كرده است.
ريشه دار بودن حجاري در هنر ايران و به ويژه در ايران باستان از
يك سو و هدف و محل اجراي اين آثار از سوي ديگر باعث شده كه هنر وي نه تنها عمق و
محتوايي نمادين و آييني يابد بلكه در متن هنر امروز نيز حضوري در خور داشته باشد.
سنگ در تمام تمدن ها نشانه اي از استواري, دوام, اطمينان, بي مرگي
و انسجام است و به واقعيتي متعالي اشاره دارد. سنگ ها همواره با طبيعت و درختان
قرابت دارند, در نمادهاي كهن مردم از سنگ ها به وجود ميآيند و آن ها را داري قوه
حيات بخش ميدانند.
سنگ ها نشاني از قدرت و مانائي نيز هستند, نادعليان در يكي از
تجربيات خود با مردم بومي به نقش كردن جاي دست و پا با خيسي گل و آب ميپردازد و
در فيلم مستندي كه از اين فر آيند ساخته شده, وي به زندگي و مرگ و ماندگاري در
مكالمه اش با مرد بومي اشاره ميكند.
از معاني بي شمار و نمادين سنگ كه بگذريم نقش ماهي بيشترين شكلي
است كه در آثار رودخانه اي نادعليان ديده ميشود ماهي نيز نمادي از حاصلخيزي و
باروري است كه در آغاز همراه با مادر و الهه تصور ميشده خداي آب تازه در سومر به
شكل ماهي يا بزي با دم ماهي (منشاءبرج جدي) تصوير ميشود. در چين ماهي نماد
فراواني و ثروت است و در مسيحيت نمادي كهن براي غسل تعميد است.
اينها رموزي شماري است كه از شكل ماهي بر ميخيزد و نادعليان با
تصوير كردن نقش ماهي به استقبال اين معاني ميرود. نوع اجراي نقوش كه غالبا با خطي
ساده و اجرائي خام دستانه همراه است اثر وي را به كنده كاري هاي باستاني پيوند
ميزند و همراه با انگيزه زيست محيطي هنر وي كه با پاسداشت ماهي هاي نابود شده در
رودخانه همراه است, بردي معاصر به هنر وي ميدهد.
پذيرش آميزه هاي روحاني, بر بخش ويژه اي از هنر معاصر سايه افكنده
است و اين مساله در آثار هنرمندان زميني يا محيطي يا زيست محيطي به كرات ديده
ميشود.
ديدن آثار نادعليان از اين چشم انداز فهم تازه اي از آثار وي را
مي گشايد. تفاوت عمده وي با اين هنرمندان كاربرد حجاري و تكيه بر چشم انداز
رودخانه و آب است. او همچنان از نقوش ديگري چون (نماد باروري) مار (نماد آفرينش و
مرگ و جاودانگي ) بهره گرفته است شايد تهيه بيش از 10000 اسلايد از نقاط مختلف
ايران و زيست با طبيعت و حساسيت هاي فردي باعث علاقه و نقش اين گونه اشكال در
طبيعت شده است. وي تحصيلات خود را تا دكتري هنر ادامه داده و مديريت سايت هاي
متعددي در ايران را به عهده داشته است, آشنائي و كار مستمر او با شبكه اينترنت
باعث شده است كه تجربياتي در هنر شبكه داشته باشد كه به اثر وي در نمايشگاه هنر
جديد انجاميد.
|